KurdishCinema
 | |  | |  | |  | |  | |  | |  |
Kürtlerle ilgili ilk film Zeré 80 yaşında Rohat Alakom 1926 yilinda Kürt kadinlarinin durumunu ekranlara getiren Zerê adli ilk Kürt filmi çekildi. Bundan 80 yil önce çekimi yapilanZerê adindaki bu film Kürtleri ekranlara getiren ilk film olarak kabul edilebilir. Ermenistan Sinemasi’nin kurucusu kabul edilen Hamo Beknazaryan (1892-1965) Kürtlerin yasamini konu edinen Zerê adli filmin çekimine 1926 yilinda basladi. Ermenistan’daki Kürt köylerinde çekimi yapilan filmin senaryosunu Ermeni harfleri temelinde ilk Kürt alfabesini hazirlayan aydinlardan Hakob Gazaryan hazirladi. Kürtler arasinda çok sevildigi için Lazo veya Apo diye adlandirilan yazarin Zere’nin Kaderi adli öyküsü film için temel alindi. Birçok ünlü Ermeni artistinin rol aldigi filmde Zerê ve çoban Davut arasinda baslayan bir ask iliskisi ve bundan rahatsiz olan köyün agasi Temur Bey’in basindan geçenler anlatilir. Bundan yaklasik olarak tam 80 yil önce çekimi yapilan bu film Kürtleri konu edinen ilk film olarak tarihe geçti. Bu film sessiz bir film idi. Daha sonralari 1970lerde sesli bir bir film haline Zeré filminin afişi getirildi. Kürt yazari Casimê Celîl ve kizi muzisyen Cemîla Celîl bu yeni versiyona katkida bulundular. Hamo Beknazaryan anilarinda filmi çekmeye baslamadan önce uzun bir süre Kürt kültürünü ve yasam biçimini incelemek zorunda kaldigini belirtir. 1933 yilinda Yezidi Kürtler adli baska bir film ekranlara geldi. Filmde Zinê adli bir bayan bir ögretmenin karsilastigi güçlükler vardir. Köyün tutucu güçleri Zinê’nin ögretmen olarak atanmasindan rahatsizdirlar.
adli iki dokümter film çekildi. Görüldügü gibi Ermensitan’da yaklasik olarak her on yilda bir Kürtler üzerine degisik dört film çekilmistir.
Ermeni kökenli H. Koçaryan ve Kürt halkbilimcisi Heciye Cindi hazrladi. Filmde sosyalizme geçildiktenm sonra Ermenistan Kürtlerinin yaşamındaki degisim ekranlara gelir. 1959 yilinda çekilen filmin senaryosunu Sovyet Kürt yazarlarindan Ereb Samilov hazirlandi. Filmin rejisörlügünü C. Jamharyan yapti. Bu filmde Ermenistan Kürtlerinin ekonomik, siyasal ve kültürel alanlardaki basarilari ele alinir. Kürt dilbilim uzmanlarindan Qanad Kurdo ve baska kisilerle söylesiler yapilmistir. Yaylalardan bazi görüntüler ve mutlu bir yasamdan kesitlerle baslayan filmde daha sonra Elegez köyü ekranlara gelir. Zeré 1926 yilinda çekilen Zere ve 1933 yilinda çekilen Yezidi Kürtler adli fimlerde kadin, namus, tutucucu ve gerici güçler gibi konular islenmis, 1948 ve 1959 yillarinda çekilen Sovyet Ermenistani Kürtleri ve Ermenistan Kürtleri adli filmlerde de daha ziyade sosyalizmin kazanimlari ve Kürt-Ermeni dostlugu ön plana çikarilmis. Bu filmler sadece Ermenistan degil diger cumhuriyetlerde de gösterilmistir. 1926-1959 yillari arasinda Ermenistan’da Zeré filminin kadrosu çekilen ve Kürtlerin yasamini sergileyen bu dört filmin tarihi önemi büyüktür. Çünkü bunlar Kürtleri konu edinen ilk filmler. |
